Grudziądz

Mikołaj Kopernik w trakcie swojego aktywnego życia odwiedzał także Grudziądz. Był tu z pewnością w lipcu 1521 r. na sejmiku Prus Królewskich, podczas którego skarżył się na szkody wyrządzone w dobrach kapituły warmińskiej przez rycerzy zakonu krzyżackiego. Kolejny służbowy pobyt Kopernika w Grudziądzu miał miejsce już niecały rok później, 21 marca 1522 r., gdy w trakcie następnego sejmiku wygłaszał ważny traktat „O szacunku monety”. Władze miejskie Grudziądza do Kopernika zwracać miały się także w jeszcze jednej sprawie. W związku z niedoborem wody pitnej w mieście poprosili go o wytyczenie biegu sztucznego kanału, który poprowadzony został z nieodległej Kłódki. Niektórzy przypisują uczonemu także skonstruowanie pompy ssąco-tłoczącej, która miała zostać umieszczona na grudziądzkiej wieżyczce wodnej. Do obecnych czasów zachowały się też liczne zabytki, które w trakcie odwiedzin miasta Kopernik miał możliwość oglądać i w których z pewnością przebywał. W pierwszej kolejności wymienić należy gotycki kościół pw. św. Mikołaja ze średniowiecznymi malowidłami i kamienną chrzcielnicą. Godna podkreślenia wydaje się być też Brama Wodna, obecnie bez wątpienia jedna z najważniejszych wizytówek turystycznych miasta, która jest jedyną zachowaną XIV-wieczną bramą łącząca mury miejskie ze spichrzami. Charakterystyczny i unikalny zespół średniowiecznych spichrzów grudziądzkich to kolejny ważny punkt na turystycznej mapie miasta. W kontekście naszego szlaku i postaci wielkiego astronoma dodajmy, że w jego czasach spichlerzy było kilkanaście i świadczyły one wówczas o znaczącej roli miasta w handlu rzecznym, a także stanowiły jego istotny element obronny. Uwagę warto też zwrócić na odbudowaną współcześnie Wieżę Klimek, studnię oraz odsłonięte relikty średniowiecznych murów XIII-wiecznego zamku krzyżackiego. Dodajmy również, że Grudziądz wraz ze swoimi zabytkami znalazł się w prestiżowym gronie członków Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego.

Z Kopernikiem związane są także inne grudziądzkie obiekty. W 1972 r., w 450 rocznicę pobytu Kopernika w mieście, otwarte zostało grudziądzkie planetarium, które w hołdzie dziełu wielkiego uczonego od lat pełni rolę ośrodka popularyzacji astronomii. Zwróćmy także uwagę na kilka innych śladów pamięci o Koperniku w Grudziądzu. W 1959 r. przywieszono na jednej z kamienic na Rynku tablicę upamiętniającą wygłoszenie przez niego traktatu o monecie, z kolei 14 października 1972 r. odsłonięto ponad sześciometrowy pomnik astronoma. 11 listopada 2015 r. oddano natomiast do użytku ławeczkę na której siedzi Kopernik trzymając w jednej ręce księgę, a w drugiej sakiewkę z pieniędzmi. Dodatkowo na szczególną uwagę zasługuje także fakt, że od 1972 r. corocznie odbywają się w mieście Grudziądzkie Dni Kopernikowskie, będące kolejnym dowodem stałej pamięci o postaci i dziele wielkiego astronoma.